เบาหวาน เสี่ยงถูกตัดขา
พนิตานันท์ สุวรรณบลนุกูล
นักวิชาการวิทยาศาสตร์ศึกษา
หลายคนอาจเคยได้รับข้อมูลกันมาบ้างว่า ผู้ป่วยเป็นโรคเบาหวานส่วนใหญ่ต้องถูกตัดขาซึ่งก็เป็นข้อเท็จจริงที่เราควรทราบไว้สำหรับการป้องกัน จากการสำรวจผู้สูงอายุ ช่วงอายุ 65 ปีขึ้นไปที่ถูกตัดขาพบว่า ร้อยละ75 มีสาเหตุหรือเกี่ยวข้องกับเบาหวานเป็นสำคัญ ทั้งนี้เนื่องจากเบาหวานเป็นโรคที่ทำให้เกิดความบกพร่องของระบบประสาทส่วนปลาย ระบบประสาทอัตโนมัติ และระบบหลอดเลือด จึงทำให้เกิดอาการชาบริเวณปลายเท้า เวลาเป็นแผลบ่อยครั้งที่ไม่รู้ตัวกว่าจะรู้แผลก็มีขนาดใหญ่ หรือแผลกดทับได้ง่าย ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดแผลติดเชื้อได้ง่าย กลายเป็นแผลเรื้อรัง และรักษาให้หายยาก รวมทั้งอาจเกิดเนื้อตายจากหลอดเลือดส่วนปลายตีบตัน จนอาจนำไปสู่การรักษาด้วยการตัดนิ้วเท้า เท้า หรือขาในที่สุด
โรคเบาหวาน (Diabetes mellitus : DM, Diabetes) ความผิดปกติเกี่ยวกับการนำน้ำตาลไปใช้ประโยชน์อันเกี่ยวเนื่องกับความบกพร่องของฮอร์โมนอินซูลิน ทำให้เกิดภาวะโรคที่ทำให้ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ เมื่อร่างกายอยู่ในสภาวะนี้เป็นเวลานานจะทำให้อวัยวะต่าง ๆ เสื่อม ก่อให้เกิดอาการและภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ตามมา ผู้ที่เป็นเบาหวานมักจะมีประวัติคนในครอบครัว หรือที่เราเรียกว่าโรคทางกรรมพันธุ์
โรคเบาหวานนั้นเป็นโรคที่เรื้อรังและไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ นอกจากนี้โรคเบาหวานยังสามารถเกิดขึ้นได้แม้คนในครอบครัวไม่มีประวัติโรคเบาหวาน เพราะปัจจัยต่าง ๆ ในการใช้ชีวิต ภาวะน้ำหนักตัวเกิน อย่างเช่น อาหารการกิน สิ่งแวดล้อม การออกกำลังกาย หรือแม้แต่การใช้ยาบางชนิด ก็ทำให้เกิดโรคเบาหวานได้เช่นกัน
ผู้ป่วยจำนวนมากกว่าครึ่งไม่ทราบว่าตนเป็นโรคเบาหวาน และพบว่าผู้ป่วยโรคนี้มีจำนวนมากขึ้นเรื่อย ๆ ทำให้ต้องมีการรณรงค์กันอย่างต่อเนื่องถึงภัยร้ายของโรคนี้ เพราะโรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่รักษาไม่หาย มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนลุกลามใหญ่โตจนต้องสูญเสียอวัยวะที่สำคัญของร่างกายได้ ด้วยเหตุนี้ทางสหพันธ์เบาหวานนานาชาติ (International Diabetes Federation : IDF) และองค์การอนามัยโลก (WHO) จึงได้กำหนดให้วันที่ 14 พฤศจิกายนของทุกปี เป็นวันเบาหวานโลก เพื่อให้ตระหนักถึงความสำคัญของโรคนี้
เบาหวาน เป็นโรคใกล้ตัวที่ทุกคนควรตระหนักในการป้องกันการเกิดโรคนี้ทั้งกับตนเองและคนในครอบครัว อย่างไรก็ดี เราควรตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปีเพื่อเป็นการป้องการไว้ก่อน
แหล่งที่มา
ผศ.พญ. วิลาวัณย์ ถิรภัทรพงศ์ ( 2553, 09 พฤศจิกายน) .ออกกำลังกาย… ฟื้นฟูผู้ถูกตัดขาจากเบาหวาน.สืบค้นเมื่อ 21 ตุลาคม 2561, จาก http://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/articledetail.asp?id=746
