ปุ๋ยพืชสดเติมธาตุอาหารดี ๆ ลงดิน
(นายฐาปนิก ผาสุกะกุล)
นักวิชาการวิทยาศาสตร์ศึกษา
ในการทำเกษตร จะมีขยะเหลือทิ้งจากการทำเกษตรกรรมอยู่อย่างมากมาย หลายคนมองเป็นแค่สิ่งไร้ค่าไม่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ อาทิเช่นฟางข้าว ใบอ้อย ก้านมันสัมปะหลัง ตอซังข้าว ต้นข้าวโพด ต้นถั่วและเปลือกถั่วลิสง ฯ จึงลงเอยด้วยการนำไปเผาทิ้งอย่างไร้ค่า
แต่หารู้ไม่ว่าต่าง ๆ สิ่งเหล่านี้ที่หลายคนมองว่าเป็นขยะทางการเกษตรเป็นสิ่งที่ดีและมีประโยชน์ต่อผืนแผ่นดินของเราอย่างมหาศาล เพียงแค่ไถกลบเราก็จะได้ปุ๋ยพืชสดที่ทำให้ดินของเราร่วนซุยและอุดมสมบูรณ์ไปด้วยปุ๋ยดี ๆ มากมาย ทำให้มีธาตุอาหารให้กับดินและพืชที่เราจะปลูกในรอบต่อไป
เราควรจะดูแลผืนดินของเราเองที่ได้รับมาตั้งแต่บรรพบุรุษที่สืบทอดมารุ่นสู่รุ่นให้มีความอุดมสมบูรณ์ไปจนถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน ก็ไม่ใช่แผ่นดินผืนนี้เองหรือที่ทำให้เราหลายคนลืมตาอ้าปากได้ แล้วเรายังจะใช้ปุ๋ยเคมีดูดเอาแร่ธาตุในดินและเผาปุ๋ยพืชสดที่เหลือจากการทำเกษตรไปอย่างไม่ใยดี ไม่เป็นการทำร้ายผืนดินให้เสื่อมสภาพไปโดยที่เราไร้การเหลียวแลใด ๆ ทั้งสิ้นเลยหรือถ้าจะจำแนกปุ๋ยพืชสดสามารถแบ่งออกเป็นหลัก ๆ ดังนี้
ปุ๋ยพืชสดแบ่งออกได้เป็นพืชหลายชนิด หนึ่งในนั้นคือ ฟางข้าวและตอซังที่ผ่านฤดูกาลเก็บเกี่ยวมาแล้ว หลายคนเลือกที่จะเลือกเผามากกว่าที่จะเก็บไว้ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าเสียดายมาก ๆ วิธีที่ดีที่สุดคือการไถกลบตอซังเพื่อทำให้เป็นปุ๋ยพืชสดต่อไป และฟางข้าวก็นำมาใช้ประโยชน์ในการทำการเกษตรต่อได้ เช่น คลุมดินเพื่อปลูกผัก ปลูกเห็ดฟาง ทำปุ๋ยหมักแบบกลับและไม่กลับกอง นำมาเลี้ยงสัตว์ หรืออัดฟางก้อนจำหน่ายให้กับฟาร์มวัวก็ยังได้เลย เห็นหรือไม่ว่าฟางข้าวที่เหลือทิ้งจากการทำนามีประโยชน์มากมายมหาศาลมากกว่าที่จะนำมาเผาทิ้งเปล่า ๆ ที่สำคัญการเผาฟางยังทำให้หน้าดินเสียและเสื่อมสภาพเร็วอีกด้วย
ปุ๋ยพืชสดอีกชนิดหนึ่งที่ผู้คนจะนึกถึงเป็นอันดับต้น ๆ นิยมปลูกเพื่อปรุงดินเพราะเป็นปุ๋ยพืชสดอย่างดี บำรุงดินทำให้ดินอุดมสมบูรณ์ ลดต้นทุนการใช้เคมีได้อย่างมหาศาล
ถั่วชนิดต่าง ๆ
ถั่วสามารถปลูกแซมพืชไร่พืชสวนเพื่อทำเป็นปุ๋ยพืชสดได้ เช่นการปลูกในร่องอ้อยเพื่อคลุมหญ้าแถมเรายังได้เก็บถั่วอีกด้วย แล้วหลังจากนั้นก็ไถกลบลงเป็นปุ๋ยพืชสดได้อีกด้วย แม้กระทั้งการปลูกถั่วลงทั้งแปลงในช่วงปลายฝนก่อนลงพืชไร่ เราก็จะได้ปุ๋ยพืชสดที่มีไนโตรเจนจำนวนมหาศาลลงไปในดิน ได้ทั้งถั่วและปุ๋ยอย่างดี แบบนี้เรียกว่ามีแต่ได้กับได้
เถาแตงโม
พืชชนิดอื่น ๆ พืชชนิดอื่นนอกเหนือจากที่กล่าวมาข้างต้นที่ผมนำมาทำเป็นปุ๋ยพืชสดนั้นก็คือแตงโมนั่นเอง แตงโมจะมีเถาเครือเพื่อนำมาทำเป็นปุ๋ยพืชสด นอกจากที่เราจะได้แตงโมมาทานแล้วเรายังจะได้ปุ๋ยชั้นดีอีกด้วย หลังจากที่เอาแตงโมออกแล้วผมก็จะไถกลบเครือเถาของแตงโมลงดิน วิธีนี้เราจะได้ทั้งเถาแตงโมและลูกแตงโมที่เน่าเสียลงไปในดินอีกด้วย ใช้เวลาประมาณ 1-2 อาทิตย์ก็จะย่อยสลาย ดินของเราก็จะร่วนซุยขึ้น มีธาตุอาหารลงในดินมากขึ้น ที่สำคัญเราก็จะได้ทานแตงโมอร่อย ๆ และยังมีหญ้า ต้นข้าวโพด ลูกเดือย ผักตบชวา จอกแหน ก็สามารถนำมาทำเป็นปุ๋ยพืชสดได้
